Yaş Antlaşması

Yaş Antlaşması

1787-1791
harbi sonunda, 10 Ocak 1792 tarihinde imzalanan Osmanlı-Rus Antlaşması.
Osmanlı Devleti'nin, Kırım’ı kurtarmak gayesiyle, 19 Ağustos 1787’de,
Rusya’ya açtığı savaş, Avusturya’nın da savaşa dahil olmasıyla, aleyhte
gelişti. Özi, Kili, İsmail, Anapa ve Soğucak gibi kaleler, Rusların
eline geçti. Neticede, İngiltere, Prusya ve İspanya’nın
arabuluculuğuyla, 18 Ağustos 1791 tarihinde, Osmanlı Devleti ile Rusya
arasında, sekiz aylık bir süre için Kalas Mütarekesi imzalandı.
Arkasından, Kasım 1791’de, Yaş kasabasında barış görüşmelerine
başlandı. Yaklaşık iki buçuk ay süren uzun ve çetin müzakerelerden
sonra, 10 Ocak 1792 tarihinde, Osmanlı Devletiyle Rusya arasında Yaş
Barış Antlaşması imzalandı. Tamamı on üç madde olan bu antlaşmaya göre:

1. 1774 Kaynarca, 1779 Aynalıkavak, 1783 Ticaret ve 1784’te Kırım
ile Taman’ın ilhakıyla Koban Nehrinin hudut tayini hakkındaki
antlaşmalar yine eskisi gibi kalıyordu.

2. Turla (Dinyester)
Nehri hudut kesilerek, bunun sol tarafındaki arazi, yani Aksu ile Turla
arasındaki Özi Kırı, Özi Kalesi, Ruslara terk edildi. Sağ tarafındaki
memleketler, yani Bender, Akkerman, Kili, İsmail ve diğer tarafta
Rusların işgalindeki kale ve şehirler Osmanlılara iade ediliyordu.

3.
Boğdan Voyvodalığının borçları ve geride kalan vergileri iptal edilecek
ve antlaşmadan sonraki iki yıl, her türlü vergiden muaf tutulacaktı. Af
ilan edilip, isteyenler yine memleketlerine dönebileceklerdi.

4. Tiflis Hanlığına, Çıldır valileri veya beyleri tarafından taarruz olunmayacaktı.

5. Kuzey Afrika’daki Garb Ocakları, Rus ticaret gemilerine taarruzda bulunurlarsa, zarar tazmin edilecekti.

Böylece,
Yaş Antlaşmasının da imzalanmasıyla, 1787 yılında Osmanlı Devletiyle
Rusya arasında başlayan, sonra da Avusturya’nın katılmasıyla genişleyen
savaş fiilen ve resmen sona ermiş oldu.