Belgrad Antlaşması

1739’da
Osmanlı Devleti'nin Avusturya ve Rusya ile yaptığı iki ayrı barış
antlaşması. Rusların, 1736’da Orkapı’yı teslim alarak Kırım’ı talan
etmeleri ve Bahçesaray’ı yakmaları üzerine Osmanlı Devleti harekete
geçti. Ancak, Osmanlı Devletinin, Rusya cephesinde kazandığı başarılar
üzerine, Avusturya da üç koldan Osmanlı topraklarına girdi. Böylece iki
cephede çarpışmak zorunda kalan Osmanlı kuvvetleri, bir müddet
bocaladılar ise de kısa sürede toparlandılar. Bilhassa, Yeğen Mehmed
Paşa, Abdipaşazade Ali Paşa, İvaz Mehmed Paşa ve Hafız Ahmed Paşa
komutasındaki Osmanlı kuvvetleri, Avusturya ve Rus kuvvetlerini arka
arkaya bozguna uğrattılar. Niş, Özi ve Kılburun kaleleri ele geçirildi.
Belgrad kuşatıldı. Bunun üzerine, Fransa’nın arabuluculuğuyla, Osmanlı
Devleti ile Belgrad Barış Antlaşmasını imzalayan Avusturya ittifaktan
çekildi.
23 maddeden oluşan Belgrad Antlaşmasına göre; 1718’de
Avusturya eline geçen Belgrad, Bosna, Sırbistan ve Eflak’ın bir bölümü
Osmanlı Devletine geri verildi. Tuna ve Sava ırmakları iki devlet
arasında hudut sayıldı. Antlaşmanın diğer maddeleri, Avusturyalıların
inşa ettiği bazı askeri tesislerin yıkılması ile, esirler ve elçi
teatilerini ihtiva etmekteydi. Antlaşma 27 senelik olmak kaydı ile imza
edildi (18 Eylül 1739).

Avusturya ile barış yaptıktan sonra,
Osmanlı kuvvetlerinin bütün güçleriyle üzerine geleceğini düşünen Rusya
da uyuşmayı uygun gördü. Yine Fransa elçisi, Ruslara vekâleten sulh
talep etti. Yapılan görüşmeler sonunda, Rusya ile de 15 maddelik bir
ahidname imza edildi (18 Eylül 1739). Antlaşmaya göre Ruslar, Azak
dışında işgal ettiği toprakların tamamını Osmanlı Devletine terk
ediyordu. Azak Kalesi ise yıkılarak arazisi tarafsız bir hale
getiriliyordu.

Osmanlı Devleti, Karlofça ve Pasarofça’da
imzalamış olduğu muahedelerin zararlarını, bu antlaşma ile telafi etti.
Ayrıca devrin iki büyük devletine karşı koyabileceğini de göstermiş oldu